आले (Ginger) पीक लागवड महाराष्ट्रात सुरू – आधुनिक शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शक माहिती
महाराष्ट्रात आले (Ginger) पीक लागवड जोरात सुरू आहे. जाणून घ्या आधुनिक आले शेतीची पद्धत, हवामान, खत व्यवस्थापन व उत्पादन वाढवण्यासाठी टिप्स. Ginger farming in Maharashtra made easy for new farmers.
आले (Ginger) पीकाची ओळख
आले हे एक महत्त्वाचे मसाला पीक आहे जे औषधी गुणधर्मासाठी देखील ओळखले जाते. भारत हा जगातील सर्वात मोठा आले उत्पादक देश आहे, आणि महाराष्ट्रात कोकण, सातारा, पुणे, कोल्हापूर, नाशिक या भागांत त्याची लागवड मोठ्या प्रमाणात होते.योग्य हवामान आणि जमीन
आले लागवडीसाठी मध्यम ते उष्ण हवामान आवश्यक आहे. 20°C ते 30°C तापमान योग्य असते. चांगला निचरा होणारी, सेंद्रिय पदार्थाने भरलेली गाळयुक्त जमीन लागवडीसाठी सर्वोत्तम असते. जमीन पीएच 5.5 ते 6.5 दरम्यान असावी.आले लागवडीचा योग्य काळ
महाराष्ट्रात आले लागवड मे महिन्याच्या शेवटापासून जूनच्या पहिल्या आठवड्यापर्यंत केली जाते. या काळात पावसाची सुरुवात होते आणि आलेसाठी आवश्यक ओलावा मिळतो.बीज निवड आणि प्रक्रिया
प्रत्येक एकरासाठी सुमारे 1,500 ते 2,000 किलो बीज लागते. आरोग्यदायी व किडरहित गाठी निवडाव्यात. लागवडीपूर्वी बीजाला फॉलीडॅक्स (Fungicide) व थायरम यांसारख्या औषधाने प्रक्रिया करावी.लागवड पद्धत
➡ जमिनीची खोल नांगरणी करून तीन ते चार वेळा मऊ भुसभुशीत करावी. ➡ उंच वाफे तयार करून, त्यावर 20-25 सेमी अंतरावर आलेच्या गाठी लावाव्यात. ➡ लागवड करताना सेंद्रिय खत, कंपोस्ट आणि वर्मी कंपोस्ट वापरल्यास अधिक उत्पादन मिळते.खत व्यवस्थापन
- प्रारंभी 10 टन शेणखत / एकर वापरावे
- नायट्रोजन (N): 75-100 किलो/हेक्टर (3 वेळा विभागून देणे)
- फॉस्फरस (P) व पोटॅश (K): 50-60 किलो/हेक्टर
पाणी व्यवस्थापन
आले पीक जास्त पाण्याला संवेदनशील असते. सुरुवातीला 7-10 दिवसांनी पाणी द्यावे. नंतर हवामानानुसार 10-12 दिवसांमध्ये पाणी द्यावे. ठिबक सिंचन वापरल्यास पाण्याची बचत होईल.किड व रोग नियंत्रण
मुख्य रोग – फुफ्फुंदजन्य रोग, पान सड, रिझोम सड ➡ ट्रायकोडर्मा, मेटारायझियम यांसारख्या जैविक औषधांचा वापर करावा ➡ मॅन्कोझेब किंवा कॉपर ऑक्सिक्लोराइड फवारणी करावी (10-15 दिवसांच्या अंतराने)काढणी आणि उत्पादन
लागवडीनंतर सुमारे 8-9 महिन्यांनी आले पीक काढणीस तयार होते. पाने पिवळी पडू लागल्यावर काढणी करावी. एका एकरातून सरासरी 80-100 क्विंटल आले मिळते, जर योग्य काळजी घेतली तर हे उत्पादन 120 क्विंटलपर्यंत जाऊ शकते.बाजारपेठ व नफा
आलेचा दर ₹25 ते ₹70 प्रति किलोपर्यंत बदलतो. सेंद्रिय आलेसाठी निर्यात संधीही उपलब्ध आहे. थेट मार्केट किंवा eNAM या ऑनलाइन पोर्टलवर विक्री करता येते.महत्त्वाचे टीप्स
- जैविक खतांचा वापर वाढवा
- नैसर्गिक किड नियंत्रण पद्धती अवलंबा
- बियाण्यांची वेळेवर प्रक्रिया करा
- पाणी साचू देऊ नका
- हवामान अंदाज लक्षात ठेवा – IMD हवामान विभाग
